In een tekening is het de kunst zoveel mogelijk weg te laten. Maar wát laat je dan weg? Soms zijn er schilderkunstige principes die uitkomst bieden, en ik vind het leuk om dergelijke principes te leren doorzien. Eén zo’n kwestie kan ik het beste uitleggen met knoopdiagrammen. Een (wiskundig) knoopdiagram is niets anders dan een platgeslagen knoop: de draad die bij een kruising voorlangs loopt wordt doorgetrokken getekend, terwijl de draad die achterlangs kruist in de tekening even onderbroken wordt. Zo’n knoopdiagram bestaat dan uit een aantal losse, onsamenhangende lijntjes, maar suggereert een continue driedimensionale knoop. Dit voorlangs/achterlangs-principe wordt ook in de teken- en schilderkunst toegepast: een achtergrondlijn die de voorgrond dreigt te kruisen, wordt net iets eerder onderbroken om de voorgrond van de achtergrond “los” te weken. Met een beetje goede wil is in de onderstaande ets iets van dit voorlangs/achterlangs-principe te herkennen.
Maand: september 2014
Model-etsen
Het modeltekenenseizoen is weer begonnen. Vóór de zomer was ik bezig met modelschilderen in olie, maar daar is het voor mijn gevoel nog niet koud genoeg voor. Daarom bedacht ik wat anders: model(sch)etsen in droge naald. Traditioneel gaat dat in koper- of zinkplaatjes, maar het kan ook in plastic of zelfs in karton. Gebroeders Winter verkopen 0.3mm pvc op A4-formaat (presentatievoorbladen). Kosten: 17 euro voor een pak van 100 vel. Op zo’n plastic vel kun je met een hardstalen krasnaald “tekenen”. Om tijdens het werk te kunnen zien wat er al staat, had ik met tape het pvc op een ondergrond van zwart papier bevestigd (tip van Greetje). Opbrengst van één modeltekensessie: acht of negen bekraste plastic velletjes waarop nog niet veel te zien is. Die “plaatjes” heb ik een paar dagen later afgedrukt in het Grafisch Atelier Alkmaar. Het drukken was weer even wennen: papier invochten, pers afstellen, in-inkten, afslaan, drukken. Vooral het afslaan is tricky: voor dat je het weet, haal je weer te veel inkt van het plaatje af. Maar de eerste resultaten zijn bemoedigend.
Forensische tekeningen
Het atelier van het Alkmaars Kunstcollectief is gehuisvest in een monumentenpand. Vandaar dat we meededen aan Open Monumentendag. Het thema van deze dag was “Op reis”. Mijn collage-experimenten hebben uiteindelijk tot niets geleid, dus moest ik wat anders. Bij het opruimen van mijn atelierzolder kwam ik mijn treintekeningen uit 2012 tegen, en die pasten eigenlijk heel goed in het thema van deze Open Ateliers. Alleen oud werk presenteren geeft natuurlijk geen pas. Daarom heb ik – dagelijks heen en weer reizend tussen Heiloo en Amsterdam – een aantal nieuwe treintekeningen gemaakt. Voor de gelegenheid heb ik die “Forensische tekeningen” gedoopt, een naamgeving die wel enige uitleg behoefde.
Nonchalance en precisie
Op verzoek gaf ik les aan twee ateliergenoten van het Kunstcollectief Alkmaar. Dit was een novum, want voorheen deed ik hooguit één persoon tegelijk. De les ging best goed en ik kon nog meeschilderen ook. Vijf appels op een schaal vormden het onderwerp. Zoals altijd volgde ik de “methode” uit het Alla Prima-boek van Al Gury. Het accent vandaag lag op kwasttechniek: de kunst is om zo vlot mogelijk de geplande kleurvlakken op het doek te kwakken, zo nonchalant mogelijk. Precisie is alleen nodig voor de randen: hoe de vlakken op elkaar aansluiten, dát maakt de vorm. Over mijn eigen schilderijtje ben ik redelijk tevreden. Het meest nog over de restvormen – die zijn goed “uit de planning” gekomen.