Maand: maart 2019

Ooit bezocht ik samen met mijn vader de Leeuwardense galerie de Roos van Tudor. Daar troffen we een ets van Abe Gerlsma waarop het huisje van mijn vader afgebeeld stond, gezien vanaf het (oude) Van Harinxma-kanaal. Aanvankelijk schroomde mijn vader deze ets te kopen (te duur!), maar uiteindelijk heeft hij hem toch aangeschaft. Nú was ik in museum Martena in Franeker voor dezelfde Abe Gerlsma. De tentoonstelling was naar aanleiding van zijn honderdste geboortejaar. Gerlsma (1919-2012) was van beroep landbouwtechnicus, maar daarnaast was hij ook kunstenaar, fanatiek (kleur)etser en schilder, beide vaak in aardkleuren en lichte blauwen. Wat ik mij nooit zo gerealiseerd heb, was dat Gerlsma zijn hele leven geboeid was door de speciale lichtval in het Friese landschap. Friesland in tegenlicht, langs de kust of op het land, was het belangrijkste thema van zijn schilderijen en etsen. Dat blijkt ook uit het onderstaande, afgebeelde schilderij.

Abe Gerlsma, Aalsum

Op tentoonstellingbezoek bij het Noordbrabants Museum in Den Bosch (Jan Sluijters) maakte ik ook kennis met de vaste collectie. Daaronder twee spannende fotoschilderijtjes van Femke Dekkers, deze en het hieronder afbeelde werk. Toen ik ervoor stond, wist ik niet goed waar ik naar keek: waren dit (bewerkte) foto’s of schilderijen? Is het onderwerp abstract of wordt er iets weergegeven? En waar komt die ruimtelijkheid vandaan? Na bestudering van haar website begrijp ik het beter: Femke Dekkers maakt ruimtelijke opstellingen die ze bewerkt, beschildert en beplakt. Het resultaat fotografeert ze. Haar doel is om abstracte composities te maken en de ruimtelijkheid ‘plat te slaan’. Dat lukt haar aardig. Je kijkt dus naar een soort omgekeerde ‘trompe l’oeil’. Het spannende is de onvolmaaktheid ervan: de ruimtelijkheid blijft er altijd een beetje doorheen sijpelen.

Femke Dekkers, Painted Picture 6, 2014

Over de tentoonstelling Hockney-Van Gogh hoorde ik enthousiaste geluiden, dus ging ik zo snel mogelijk kijken. En het klopt: een echte aanrader deze expositie. In de nieuwe vleugel van het Amsterdamse Van Gogh Museum hangt beneden het grote werk, boven de tekeningen en voorstudies. Met een museumjaarkaart (geen toeslag, alleen online een tijdslot reserveren) is het gratis, waar maak je dat nog mee? Al vele jaren ben ik al een fan van David Hockney (1937), vooral vanwege zijn onderzoekende geest, zijn experimenten met perspectief en met oude en nieuwe technologie (camera lucida, fax, iPad). Maar ik kende hem alleen van de plaatjes, uit de boeken. Deze tentoonstelling was voor mij de eerste kennismaking met zijn echte werk, live. Eerlijk gezegd viel die kennismaking mij een beetje tegen. Staand voor zijn werk, met de neus op het doek viel er voor mij niet veel te ontdekken, niet meer dan ik al wist. Zijn toonstudies en kleurstudies zijn prachtig studieus, zijn grote werken indrukwekkend en zijn video-installatie over de vier seizoenen is jaloersmakend mooi. Alleen, zijn schilderwerk behelst niet meer dan het tekenen van patroontjes en het invullen van omlijnde kleurvlakken. Hij wérkt niet in de verf. Toch eerder een graficus dan een schilder? Ik ben er nog niet uit.

David Hockney, Nog meer gevelde bomen langs Woldgate, 2008

Voor de tentoonstelling Fryske Kunst in het Museum Belvédère reisde ik af naar Heerenveen. Het was een tentoonstelling zoals je tegenwoordig wel meer ziet: drukke wanden, alle werken fris en fruitig door elkaar. Er hing werk van onder andere Jan Mankes, Gerrit Benner (maar niet zijn mooiste) en Sjoerd de Vries. Ik was blij twee prachtige landschapsschilderijtjes van Jentsje Popma te kunnen bewonderen, het afgebeelde doek en deze andere. Jentsje Popma (1921) is opgeleid als beeldend kunstenaar aan de academies van Rotter- en Amsterdam. Daarna was hij actief als docent en als glazenier. In de jaren tachtig begon hij met landschapschilderen. In zijn schilderijen is de invloed van zijn glaskunst te zien: heldere kleuren, duidelijke vormkeuzes en vooral ook ijzersterke composities.

Jentsje Popma, Landschap met bomen, ca. 1980