Het ‘portret’ van deze tekenavond is een regelmatig terugkerend model uit het Alkmaarse met een niet eenvoudig te treffen gezicht. Ik heb extra mijn best gedaan, misschien wel omdat ik dit al wist, zie onderstaande tekening. De gelijkenis zit er goed in. Tevreden ben ik vooral met de variatie in de grijzen. En met de focus op het gelaat. Het haar en de kleding heb ik gelaten voor wat het is, dat versterkt heel mooi de aandacht op het gezicht. Ik zie (uiteraard) wel een paar verbeterpuntjes, maar al met al is dit een goed georganiseerd portret geworden.
Auteur: Chris
Kuiltjes
De organisatie van een portret is mijn thema voor dit tekenseizoen. Het aardige daarvan is dat dat niet meer afhangt van de gekozen techniek. Organiseren kan je doen in elke techniek: potlood, inkt, aquarel of wat je maar wil. Alleen had ik beter niet over organisatie kunnen beginnen, want onderstaande tekening valt uiteen in verschillende stukken: het gelaat, het haar en de nek. Aan de achterkant van het haar (bij de donkere stukken) heb ik lang gewerkt en dat toont. Dat trekt de aandacht weg van het gelaat. Het mooiste stuk vind ik nog de kuiltjes van de nek en de schaduwen van de kleding daar omheen. Die zijn het minst doorwerkt en ogen daarom het meest fris. Maar ja, bij een goed georganiseerd portret hoort de aandacht daar niet heen te gaan.
Organisatie
Het Egmondse tekenseizoen is weer begonnen. Normaal bedenk ik elk jaar een nieuwe techniek om uit te proberen. Afgelopen jaar was dat zwart-wit in Oost-Indische inkt. Voor het komende jaar had ik geen helder plan: de meeste technieken heb ik eigenlijk wel gehad. Maar een nieuw thema kan ook iets anders zijn dan een techniek, bijvoorbeeld een schilderkunstig aspect als ‘licht/donker’ of ‘ruimtelijkheid’. Toen kwam ik op ‘organisatie’ als thema. Dat klinkt misschien wat vaag, maar een tekening of schilderij moet je organiseren, hetgeen zoiets betekent als dat je de verschillende elementen moet laten samenwerken tot één totaalbeeld. Onderstaande tekening is georganiseerd via een arceertechniek in potlood, die in het gelaat gedetailleerder uitgewerkt is dan in de rest van de tekening. Dat werkt op zich mooi, alleen kan het oog net iets meer nadruk gebruiken.
Overtrektekening
Bij het opwerken/mooimaken heb ik een aantal tangotekeningen verprutst. Ik heb ze weten te redden door ze op een lichtbak (het vensterraam) over te trekken (deze, deze en deze). Omdat ik toch bezig was, heb ik toen meteen maar een dubbele overtrektekening gemaakt: eerst één tangopaar overtrekken, daarna een tweede erachter geplakt. Zie onder voor het resultaat. Ik ben vooral blij met de verdeling van het zwart, wit en grijs. Mooi ook hoe de lijnen van het tweede stel oplossen door de grijstoon die er overheen geschilderd is. Een verbeterpunt dat ik zie, is de positionering van de witte (licht)vlek. Die vlek kan op een plek die meer visuele spanning oplevert, ik denk dat ik wel weet waar.
Buscándote
Ter voorbereiding op de markt tijdens het Alkmaarse festival Tango à la Carte heb ik getekend in tangosalon Buscándote te Bussum. Tussen het dansen door pakte ik pen en papier om mijn tekenkunsten te proberen. Onderstaande tekening is van Pieter en Heleen, lieve mensen en goede tangovrienden. Zelf ben ik er erg blij mee. Ook al is het een snelle schets, ik herken er Heleen in (in de linkerarm waarmee ze Pieter omhelst) en Pieter (de houding van zijn hoofd). En óeps, nu pas zie ik dat de tekening niet klopt: de afstand tussen Pieters nek en zijn rechterschouder (links voor de kijker) is te groot, alleen stoort dat niet. Voor de verkoop heb ik de tekening nog verder opgewerkt: schaduwen ingewassen, achtergrond verder uitgewerkt, maar misschien vind ik deze versie nog wel mooier.
Tekeningen redden
Bij het opwerken van mijn tekeningen gaat wel eens wat mis. Onderstaande tekening is gemaakt ergens in een tangosalon eerder dit jaar. Het ging mij om het vastleggen van de abrozo (de tango-omhelzing). De tekening was oorspronkelijk een kale lijntekening. Mensen die mijn tekeningen bekeken vonden het mooier (want realistischer?) als de figuren ingevuld werden met schaduw (zie bijvoorbeeld deze tekening). Flexibel als ik ben, ging ik dit dus doen: de lijnen uitwassen met een kwastje met water. Maar wat bleek: in dit geval was het resultaat niet om aan te zien, althans dat vond ik zelf. Geen idee waar dit aan lag. Aan het papier dat niet mooi waste? Dat ik de tekening te lang geleden gemaakt heb, waardoor ik geen clou had bij de invulling? Het werk was al ingelijst om te exposeren, maar bij nader inzien heb ik het bewuste eindresultaat toch afgekeurd. Mislukt. Verprutst.
Iets later kreeg ik een ingeving hoe ik de tekening kon hergebruiken: deze tegen het raam plakken, daar overheen een wit vel tekenpapier geplakt en de originele lijntekening redden door deze over te trekken. Zo gezegd, zo gedaan. Op onderstaande (overgetrokken) tekening is alleen de achtergrond ingevuld, terwijl de klare lijn van de originele tekening overeind blijft. Het succes ervan is beperkt. De ingevulde tekeningen verkopen en de abstractere niet. Maar er is tenminste één iemand anders die de abstractie van dit soort tekeningen kan waarderen (dankjewel, Anita).
Milonguera
Tijdens mijn tangoweek in Noord-Frankrijk hadden we ’s middags steeds vrij. Men ging op stap, luierde of ging oefenen. Eén enkele keer heb ik tijdens zo’n oefensessie de dansers getekend. Frank-Jan en Simone waren aan het oefenen en bleken een geweldig stel om te tekenen: Frank-Jan met zijn royale haardos en Simone met haar mooie milonguero-omhelzing. In korte tijd heb ik drie à vier geslaagde tekeningen gemaakt, waarvan onderstaande tekening wat mij betreft het hoogtepunt is. De tekening is achteraf uitgewassen met een kwastje water, waarbij de lijnen oplossen en schaduwen ontstaan. De achtergrond is ingevuld met Oost-Indische inkt.
Dat toont
Een week op tangovakantie in Noord-Frankrijk. Ik had mij voorgenomen om aan mijn tangotekeningen te werken, als voorbereiding op de tangomarkt tijdens het jaarlijkse festival Tango à la Carte in Alkmaar. Een voorraadje schetsen had ik meegebracht, en teken- en schildermateriaal. Het was een fijne, relaxte week: elke middag kon ik wel even tijd vinden om een uurtje aan mijn tekeningen te werken. Onderstaande tekening is een lijntekening die ik ooit ergens live getekend heb, slechts de achtergrond is opgewerkt. Die achtergrond is nog een klein beetje open gehouden om te suggereren dat er om de dansers heen nog wat gebeurt. Maar voor de dansers is er alleen de dans, dat toont hopelijk ook.
Hallucinant
De schilderijen van Maria Lassnig (1919-2014) gaan over een zeer particulier thema: de manier waarop de schilderes haar eigen (kwetsbare) lichaam ziet. Wat is er te zien: haar gelaat (vaak zonder schedel), buiten de schedel bungelende hersenen, borsten, geslachtsdelen. Niks universeels. Haar werk straalt zo weinig compassie uit dat je bijna aan zelfhaat gaat denken. De overzichtstentoonstelling in het Amsterdamse Stedelijk Museum is dodelijk volledig: veel werk uit ál haar perioden, dat had wel wat minder gemogen (zie deze recensie in het Parool). Mij vooral interesseert haar kleurgebruik: zuurstokroze, lichte gelen, lichte groenen en blauwen. (Licht)technisch gezien heet dat high-key painting. In dit geval is het effect vooral hallucinerend.
Zwanger
Te zien in het Belvedère Museum te Heerenveen: een prachtige overzichtstentoonstelling van de Bergense schilder Jaap Min (1914-1987). Er valt veel moois te ontdekken in de veelheid van de getoonde landschappen, portretten en stillevens. Bij de tijd van het jaar (2e hittegolf van 2019) past onderstaand landschap niet, maar de landschappen die Min schilderde herken ik als de landschappen uit de buurt waar ik woon: de polders, de duinen en daarachter de zee. Intrigerend is de zwangere winterlucht boven de besneeuwde velden, het vieze bruin in de voorgrond en hoe het kale geboomte overgaat in de lucht.