Categorie: Model

De laatste tijd ben ik met modelschilderen vooral bezig met mezelf te herhalen, althans, zo voelt het. Om verandering te forceren, had ik bedacht mijn kleurenpalet te beperken. Dat palet bestaat uit Napels geel, gele oker, alizarinerood, Turks blauw en ongebrande omber. Deze maandagavond heb ik voor de verandering de oker weggelaten. Gele oker is een zwaar dekkend pigment en daardoor erg aanwezig. Onderstaand resultaat is het meest toonbare van deze modelschilderavond. Als gevolg van het beperkte palet ben ik meer vanuit toonwaarden gaan schilderen. Alleen heeft het schilderijtje wel een erg bleke tint. Dat komt door het Napels geel — een lichtgeel, bleek pigment dat net als gele oker erg dekkend is. Misschien dat de volgende keer ook weglaten?

Een absoluut gehoor heeft bijna niemand. Wij mensen zijn goed in het horen van verschillen in toonhoogte, niet van de absolute frequentie. Met het oog is het niet anders: het menselijk oog is vooral goed in het zien van verschillen. Veel moeilijker is het waarnemen van absolute toonwaarden: hoe donker of licht iets is ten opzichte van het geheel. Dit probleem is waar ik als schilder mee worstel: de globale beheersing van toonwaarden.

Om vat te krijgen op dit toonwaardeprobleem grijp ik soms naar de computer. Op mijn nieuwe laptop heb ik de GIMP geïnstalleerd, een prima, gratis alternatief voor Photoshop. Een cutout-filter zit daar niet standaard op, dat moet apart geïnstalleerd worden. Zo’n cutout-filter toegepast op een foto levert een afbeelding die eruit ziet als opgebouwd uit knipsels van verschillende soorten getint papier — zie dit voorbeeld en ook deze. Afgelopen week heb ik veel met dit knipsel-filter gespeeld, en als gevolg daarvan merk ik dat ik beter op toonwaarden ben ga letten.

Toeval of niet: het model van deze avond heet Toon. In onderstaand schilderijtje is de toonbeheersing redelijk geslaagd. Wel betrap ik mezelf op de neiging alle lichten even licht te maken — zie het lichtplekje midden op het voorste hoofd, dat hoort echt donkerder. Dat plekje zou ik kunnen bijwerken met de GIMP, maar zover ben ik nog niet in dat programma gevorderd.

Een jaar geleden ontdekte ik de foetushouding als modeltekenstand. Ondertussen zijn de modellen daar zó aan gewend, dat ze éénmaal per avond uit zichzelf deze stand aannemen. Voor het model is dat niet vervelend, integendeel – blijkbaar is het heerlijk liggen. Deze avond koos het model van dienst voor een wel heel mooie variant: in de foetushouding, maar met uitgestrekte ledematen.

Meestal schilder ik met verf van het merk Winton, een olieverf van studiekwaliteit van Windsor en Newton. Ik vind het een lekkere stugge verf met een prettig kleurengamma – op mijn atelier heb ik alle kleuren op voorraad. Maar de kleurenkaart van Winton bevat geen Turks blauw: het blauwgroen dat qua tint overkomt met het mineraal turkoois. Vandaar dat ik ook een tube turqoise van Lucas Studio heb. Uit nieuwsgierigheid heb ik laatst een klein tubetje ‘Scheveningenverf’ van Oud Hollandse gekocht. Dat is een professionele olieverf van hoge pigmentatie: Nederlands fabrikaat, de Rolls Royce onder de olieverven. Kleur: ‘Donker turks blauw’. Met het turquoois uit dit tubetje heb ik vanavond geschilderd. Op de een of andere manier oogt het net iets frisser dan het (groenere) turquoise van Lucas. In ieder geval ketst het blauwgroen in het onderstaande schilderijtje prachtig met het roze, een mengsel van alizarinerood met wit.

Het model ligt op de grond met de bovenbenen in de lucht. Haar onderbenen rusten op de bank waar ze normaal op zit. Van de bank zie je alleen het kleed. Het licht komt recht van voren en weerkaatst in de houten vloer.