Small in the family

Doorwerkend op mijn “All in the family”-serie, was ik van plan om hetzelfde thema nog een keer op te pakken, maar dan op andere formaten: 30 x 40 cm en 80 x 80 cm. Van het grotere formaat is niets terecht gekomen. Van het kleine formaat heb ik zes schilderijtjes weten te maken, waarvan ik er vooralsnog drie publiceerbaar acht.

All in the family

De afgebeelde schilderijen verbeelden elk een verhaal: een stukje familiegeschiedenis gezien door de ogen van mij en mijn broers en zussen. Daartoe heb ik mijn vijf broers en zussen geïnterviewd. Dat heeft zes verhalen opgeleverd over ons en het gezin waarin we zijn opgegroeid. De resulterende schilderijen zijn te zien als familieopstellingen, per broer of zus een andere opstelling. Het uiteindelijke resultaat zijn zes abstracte schilderijen met figuratieve elementen, zonder verdere uitleg.

Ter Coulster

Voor een nieuw, historisch werk over het voormalige kasteel Ter Coulster in Heiloo heb ik twee illustraties gemaakt. Samen met twee illustraties uit een eerder verschenen boek over Witte Kerkje van Heiloo sta ik met vier illustraties in het boek “Ter Coulster, kasteel en landgoed, domein van betekenis in Heiloo” (2023). De illustraties betreffen zaken waarvan de auteur/historicus/dorpsgenoot Jaap de Graaf weet dát ze bestaan hebben, maar waarvan illustraties ontbreken. Dat is waar ik in beeld kom: om illustaties te verzinnen. In dit geval ging het om een korenmolen die rond 1450 in Oesdom zou hebben gestaan en om een paar gebouwtjes die rond 1880 op het landgoed Ter Coulster gestaan hebben.

Demaskerade

De laastste dag van een week tekenen bij Buitenkunst. In de ochtend was er tijd voor een laatste tekening, de middag ging op aan het inrichten van de eindtentoonstelling. De laatste tekening, daar kan ik dus héél lang over nadenken. De hele week ben ik bezig geweest met mensfiguren, dieren, vogels en vogelmaskers. Ik bedacht dat het tijd werd om de maskers af te zetten. Onderstaande tekening is een snelle tekening naar een schets uit mijn schetsboek. Getekend is er met Oostindische inkt, maar in de kwast waarmee ik uitwaste zat nog een restje bister, vandaar het bruin.

Demaskerade, 50 x 65 cm

Demaskerade, 50 x 65 cm

Trouwfoto

Systemisch werk is een tak van de (alternatieve) psychologie, waarin iemands positie in het leven geanaliseerd wordt naar aanleiding van een fysieke opstelling van familie, partners en vrienden. Die opstelling wordt vrijelijk gemaakt door de persoon in kwestie, met echte mensen of met poppen. Daarna begint de analyse. Hieronder heb ik een familieopstelling getekend van het gezin waaruit ik vandaan kom. Mijn ouders staan in het midden, in de pose van hun trouwfoto. De kinderen staan er omheen. Ik sta, denk ik, links. En de conclusie? Die laat ik over aan de deskundigen.

Trouwfoto met kinderschaar, 32 x 50 cm

Trouwfoto met kinderschaar, 32 x 50 cm

Gewapend

“Teken een dier” was één van de opdrachten van de Buitenkunst-workshop waaraan ik deelnam. Of een dier en mens. Bij mij werden het vogels, of beter, mensen met een vogelmasker. Ik heb geput uit een serie schetsen die ik ooit eerder gemaakt heb, gebaseerd op ervaringen uit mijn jeugd. Onderstaande tekening beeldt een gezinsituatie uit. De eetkamerstoelen ontbreken, maar ik geloof niet dat dat heel storend is.

Avondeten, 32 x 50 cm

Avondeten, 32 x 50 cm

Erlkönig

De liederen van Franz Schubert waren deze zomer onderwerp van een workshop bij Buitenkunst Randmeer: Schubert herondekt. Zelf deed ik een parallele workshop Experimenteel drukwerk. De docenten hadden bedacht te gaan samenwerken. De zangers zouden drie liederen van Schubert uitvoeren, wij drukkers zouden die liederen gaan illustreren. Dit bleek een leuke opdracht. Ik sloeg meteen aan het schetsen. Voor het lied van de Erlkönig had ik snel een werkbaar idee. Vanuit een soort perfectionisme heb ik nog best lang gewerkt aan de twee andere liederen (Der Tod und das Madchen en Gretchen am Spinnrade), maar daarvoor ontstond geen bruikbaar grafisch plan. Na het nodige getreuzel (we hadden twee dagen) begon ik met drukken. Dat ging in vier lagen: achtergrond (donkergroen bos), de elfenkoning (wit spook), de vader (die vooruit kijkend ontkent wat het bange kind ziet) en het angstige kind. De stempels heb ik uitgesneden uit etalagekarton. Het drukken ging met een etspers (met de druk eraf). Bij het drukken van de vormen heb ik de randen van het drukvel schoongehouden door ze af te dekken met courantpapier. Veertien afdrukken heb ik gemaakt, allemaal verschillend omdat door mijn werkwijze de plaats van de stempels niet vastligt. De prent heeft helaas één schoonheidsfoutje: het spook ben ik bij het maken van de stempel vergeten te spiegelen. Gespiegeld was de compositie zoals door mij bedoeld en mogelijk nóg beter. Ik twijfel nog: dit maar accepteren, of nog een keer opnieuw maken? En dan ook de andere twee liederen?

Erlkönig 5/13 (kartondruk, 21 x 30 cm)

Erlkönig 5/13 (kartondruk, 21 x 30 cm)

Historisch onverantwoord

Binnenkort verschijnt er een boek over de geschiedenis van het Witte Kerkje van Heiloo, met tekeningen van Heilooër kunstenaars. In die hoedanigheid ben ik gevraagd een aantal illustraties te maken. Uiteraard voelde ik me zeer vereerd, maar het betekende ook dat ik mij moest verplaatsen in de geschiedenis van Heiloo en omgeving. Onder andere in de tiende eeuw na Christus. In die tijd reisden Luxemburgse monniken vanuit Echternach naar Kennemerland, om toezicht te houden op hun Hollandse kerkbezit. Hoe geef je dat nu weer? Ik stelde me twee monniken te paard voor die zich, een beetje vermoeid, westwaarts begaven in het Vennewater, het drassige veengebied tussen Heiloo en de Egmonden. Mijn inbreng is niet historisch verantwoord: ze bestaat vooral uit veel fantasie en is gebaseerd op niets anders dan de studie van ruiters te paard. Het scheelt gelukkig wel dat ik de omgeving tussen de derde strandwal (Egmond) en tweede (Heiloo) goed ken: het is één van mijn fietsroutes naar het strand.

Twee monniken op kerkinspectie in Egmonderland  (30 x 40 cm, gewassen tekening, bamboepen en bister)

Twee monniken op kerkinspectie in Egmonderland (30 x 40 cm, gewassen tekening, bamboepen en bister)

Schoorsteenmantel

Onderstaand schilderij is de derde van een drieluik handelend over een door de drank geïnitieerde scheiding. De serie heeft steeds dezelfde elementen: de zijn verdriet verdrinkende man, zijn masker, de (drinkende) vader, de ontzette partner, het gedroomde huwelijk­. In deze compositie zijn alle elementen verzameld boven een schoorsteenmantel. Het is raden naar het verband, naar het onderliggende verhaal. Dat is met opzet, want het gaat mij niet om de inhoud, maar om de sfeer die het schilderij uitstraalt. Iedereen mag er zijn of haar eigen verhaal van maken – ik vind het juist spannend wat anderen hier in zien.

De ex en de fles, III (60 x 60 cm)

De ex en de fles, III (60 x 60 cm)

Verdronken verdriet

Ik ben een drieluik aan het afronden dat onderdeel is van mijn schilderproject over scheidingen. Het onderhavige drieluik gaat over de desastreuze invloed die de drank kan uitoefenen op een relatie. Over verdronken verdriet en over partners die elkaar niet kunnen bereiken. Het onderstaande schilderij is het middelste van de serie van drie. Van tevoren heb ik erg lopen stoeien met de compositie en met de kleur. Deze versie is sereen rood. De bollen waarin de partners opgesloten zitten had ik oorspronkelijk driedimensionaal gedacht, maar daar is het nu te laat voor. Eigenlijk vind ik het prima zo. Niets meer aan doen. Toch?

De ex en de fles, II (60 x 60 cm)

De ex en de fles, II (60 x 60 cm)