Stemmetjes

In het hoofd van ieder mens zitten stemmetjes. Normatieve stemmetjes. Stemmetjes die zeggen wat wel mag en wat niet. Een tekenaar heeft van deze stemmetjes eerder last dan profijt. Zit een portret bijvoorbeeld driekwart, dan wordt in de tekening de verkorte kant zóveel uitvergroot, dat het toch weer een frontaal portret wordt. Alsof er een stemmetje is dat zegt hoe een hoofd er uit hoort te zien: de linkerkant even groot als de rechter (dat is natuurlijk ook zo, maar alleen als je recht voor het model zit). Zit het portret zevenachtste (dus bijna en profiel), dan is er een stemmetje dat zegt dat een gezicht twéé ogen heeft, en verschijnt er — ook al is dat in werkelijkheid niet of nauwelijks zichtbaar — op de tekening een volwaardig tweede oog.

Met karakteristieke gelaatstrekken is ook zoiets aan de hand: voordat je het weet worden die afgezwakt tot het absolute minimum, alsof er een stemmetje in je hoofd zit dat zegt dat alle mensenhoofden eigenlijk hetzelfde zijn: twee (universele) ogen, één (universele) neus en één (universele) mond. Een scheve mond wordt recht getekend, twee ongelijke ogen gelijk, enzovoort. Het resultaat is meer een tekening van hoe een gezicht hóórt te zijn, dan een tekening van die ene mens die portret heeft gezeten.

Vanavond had ik mij daarom voorgenomen de herkenbare gelaatstrekken te overdrijven: de karakteristieke trekken niet te verkleinen maar te vergróten. Richting karikatuur dus, maar zonder het in het lachwekkende te trekken. In onderstaande tekening heb ik naar mijn smaak de stemmetjes in mijn hoofd het beste weerstaan.

Inge (50 x 65 cm)