Deze dag gaf ik een schilderlesje aan Rob, collega-tekenaar en -tanguero. Mijn lesprogramma bestaat uit de volgende stappen:

1. compositiekeuze met aandacht voor restvormen
2. kleurenpalet beperken en ondergrondkleur kiezen
3. opzetten in rauwe omber, aandacht voor sterke vormen
4. mengen/aanbrengen van lichte tonen en schaduwtonen
5. overgangen
6. accenten en verbeteringen

Dit is zo ongeveer het hele proces van alla prima schilderen. Daarnaast is aandacht nodig voor kwasttechniek, voor vóóruitschilderen (en niet corrigeren), voor kleuren mengen, voor het vermijden van zwart en wit. Eigenlijk is dit te veel voor drie uur. Aan de meeste onderdelen zou je een hele les kunnen besteden. Schilderen is een kwestie van vertrouwen, zo bleek deze les. Rondom elke stap is zoveel onzekerheid dat een goede uitkomst heel ver weg lijkt. Pas in de laatste stappen groeit uit materie een voorstelling. Tot die tijd kun je alleen maar bidden dat het goed komt.

Stilleven, 40 x 50 cm

Astrid krijgt schilderles aan de hand van het Alla Prima-boek van Al Gury. Na de eerste olieverfschets worden licht- en schaduwtonen aangebracht: twee gelen voor de citroenen, twee blauwen voor de schaal en twee roden voor het tafelvlak. Op dat moment overtuigde het stilleven ons nog helemaal niet. Gek genoeg deed een foto van de tussenversie dat wél: op de camera knalden de citroenen het beeld uit. Dus blijkbaar klopte de aanpak. De afwerking bestond uit een paar correcties, lichten op de citroenen en op de schaal en als finishing touch een paar reflectielichten in de schaduwen. Zes mengtinten – mits goed van toon en goed in de vorm gezet – zijn dus voldoende voor een overtuigend schilderij.

Astrid, Vier citroenen, 50 x 70 cm

Mijn vader is een paar dagen bij mij op bezoek. Voor zijn verjaardag heeft hij een aantal tubes olieverf met kwasten en dergelijke gekregen, maar aan olieverfschilderen is hij nog niet echt toegekomen. Vroeger heeft hij mij geleerd met gereedschap om te gaan: “die hamer heeft een steel, hoor.” Nu krijgt hij van mij schilderles: “de lange steel van een olieverfkwast is er niet voor niets!” Het onderstaande stilleven is gemaakt op een groen ondergrondje met een beperkt kleurenpalet: ongebrande omber, gele oker, alizarinerood en geraniumrood. Op het eind zijn de schaduwen nog een beetje opgewerkt met phtalogroen.

Ype Zaal, Stilleven, 30 x 45 cm (2014)