Bij het opwerken/mooimaken heb ik een aantal tangotekeningen verprutst. Ik heb ze weten te redden door ze op een lichtbak (het vensterraam) over te trekken (deze, deze en deze). Omdat ik toch bezig was, heb ik toen meteen maar een dubbele overtrektekening gemaakt: eerst één tangopaar overtrekken, daarna een tweede erachter geplakt. Zie onder voor het resultaat. Ik ben vooral blij met de verdeling van het zwart, wit en grijs. Mooi ook hoe de lijnen van het tweede stel oplossen door de grijstoon die er overheen geschilderd is. Een verbeterpunt dat ik zie, is de positionering van de witte (licht)vlek. Die vlek kan op een plek die meer visuele spanning oplevert, ik denk dat ik wel weet waar.

Dubbele omhelzing, ca. 12 x 18 cm, pen en inkt (niet te koop)

Bij het opwerken van mijn tekeningen gaat wel eens wat mis. Onderstaande tekening is gemaakt ergens in een tangosalon eerder dit jaar. Het ging mij om het vastleggen van de abrozo (de tango-omhelzing). De tekening was oorspronkelijk een kale lijntekening. Mensen die mijn tekeningen bekeken vonden het mooier (want realistischer?) als de figuren ingevuld werden met schaduw (zie bijvoorbeeld deze tekening). Flexibel als ik ben, ging ik dit dus doen: de lijnen uitwassen met een kwastje met water. Maar wat bleek: in dit geval was het resultaat niet om aan te zien, althans dat vond ik zelf. Geen idee waar dit aan lag. Aan het papier dat niet mooi waste? Dat ik de tekening te lang geleden gemaakt heb, waardoor ik geen clou had bij de invulling? Het werk was al ingelijst om te exposeren, maar bij nader inzien heb ik het bewuste eindresultaat toch afgekeurd. Mislukt. Verprutst.

Iets later kreeg ik een ingeving hoe ik de tekening kon hergebruiken: deze tegen het raam plakken, daar overheen een wit vel tekenpapier geplakt en de originele lijntekening redden door deze over te trekken. Zo gezegd, zo gedaan. Op onderstaande (overgetrokken) tekening is alleen de achtergrond ingevuld, terwijl de klare lijn van de originele tekening overeind blijft. Het succes ervan is beperkt. De ingevulde tekeningen verkopen en de abstractere niet. Maar er is tenminste één iemand anders die de abstractie van dit soort tekeningen kan waarderen (dankjewel, Anita).

Abrazo, ca. 12 x 15 cm, pen en inkt

Tijdens mijn tangoweek in Noord-Frankrijk hadden we ’s middags steeds vrij. Men ging op stap, luierde of ging oefenen. Eén enkele keer heb ik tijdens zo’n oefensessie de dansers getekend. Frank-Jan en Simone waren aan het oefenen en bleken een geweldig stel om te tekenen: Frank-Jan met zijn royale haardos en Simone met haar mooie milonguero-omhelzing. In korte tijd heb ik drie à vier geslaagde tekeningen gemaakt, waarvan onderstaande tekening wat mij betreft het hoogtepunt is. De tekening is achteraf uitgewassen met een kwastje water, waarbij de lijnen oplossen en schaduwen ontstaan. De achtergrond is ingevuld met Oost-Indische inkt.

Frank-Jan en Simone, pen en gewassen inkt, ca. 15 x 18 cm (verkocht)

Een week op tangovakantie in Noord-Frankrijk. Ik had mij voorgenomen om aan mijn tangotekeningen te werken, als voorbereiding op de tangomarkt tijdens het jaarlijkse festival Tango à la Carte in Alkmaar. Een voorraadje schetsen had ik meegebracht, en teken- en schildermateriaal. Het was een fijne, relaxte week: elke middag kon ik wel even tijd vinden om een uurtje aan mijn tekeningen te werken. Onderstaande tekening is een lijntekening die ik ooit ergens live getekend heb, slechts de achtergrond is opgewerkt. Die achtergrond is nog een klein beetje open gehouden om te suggereren dat er om de dansers heen nog wat gebeurt. Maar voor de dansers is er alleen de dans, dat toont hopelijk ook.

Abrazo, ca. 12 x 15 cm, pen en gewassen inkt

Dit weekend stond ik op de markt van het tangofestival in de Alkmaarse Grote Kerk, met tangotekeningen. De hele week daarvoor was ik bezig met het passen, meten en snijden van passepartoutjes, een vervelend klusje. En signeren. Dat signeren deed ik niet omdat ik dat zelf nodig vond, maar omdat de mensen dat willen, omdat die vinden dat dat hóórt. Zelf heb ik het er niet zo op: ik vind mijn werk mooi zoals het is. Een handtekening maakt mijn tekeningen niet mooier, vind ik, eerder lelijker. Maar misschien is dat ook omdat ik niet kán signeren. Een mooie handtekening is een kunstwerkje op zich. De plaatsing is belangrijk (niet te opvallend), maar de losheid van gezette krul is wezenlijker. Uit pure stress (zou mijn signatuur mijn tekening niet bederven?) werd mijn handtekening in eerste instantie te stijf, te star. Na verloop van tijd werd mijn handtekening losser, steeds losser – op het onleesbare af. Hoe onleesbaarder, hoe beter, dat heb ik ervan geleerd.

Tangokoppel, 21 x 30 cm, pen, inkt en aquarelkrijt (verkocht)

Tangotekenen is voor mij een vorm van vrije expressie. Ik teken live. Het is de kunst om snel en direct op papier over te brengen wat er voor mij op de dansvloer gebeurt: een beweging, een houding, een omhelzing, een gebaar. Wat ik maak, begint steeds meer op kindertekeningen te lijken. Zelf heb ik daar geen problemen mee, maar ik geloof wel dat het meekijkende publiek er steeds minder van begrijpt.

Tangopaar uit Hoorn (21 x 30 cm)

De Alkmaarse opening van het kunstseizoen heet Kunst tot in de Nacht. Net als vorig jaar ging ik tekenen in tangosalon Luz de Luna. Dit jaar was de sfeer anders. In de salon was het druk. Iedereen liep door elkaar heen: dansers, bezoekers, muzikanten, met maar weinig aandacht voor elkaar. Daardoor duurde het even voordat de inspiratie kwam. Wat ik wilde: de dansers niet voorgebakken neerzetten, maar tekenen wat bij mij binnenkomt: een houding, een omhelzing, een paar armen of benen. Loslaten en zonodig overdrijven. Onderstaande schets is een van de resultaten.

Abrazo (21 x 30 cm, verkocht)

Met Karin was ik in Zuid-Frankrijk voor een weekje tangovakantie. Twee Nederlanders hebben in de Midi-Pyrénées een klein groen paradijs geschapen (compleet met beekje en waterval), waar veel gedanst wordt en gewandeld. Veel tijd om te tekenen was er niet, want we hadden tweemaal daags les en ’s avonds salon. Bij enkele gelegenheden kon ik tekenen, bijvoorbeeld voor etenstijd als sommige stellen gingen oefenen. Mijn eerste tekeningen waren met ballpoint. Ik eindigde met een doosje vetkrijt, waarmee ik snel snel vette lijnen kon neerzetten. Ik ben vooral blij met de open, niet-ingevulde contouren in onderstaande tekening: links in het hoofd van de man en bij zijn korte broek.

John and Marianne practising (niet te koop)