Korte documentaire over de Haarlemse kunstenaar Kees Verwey, onder andere vertoond tijdens de overzichttentoonstelling in Arti en Amicitiae (2015). Met de kunstenaar een aantal keren in beeld en aan het woord: bijzondere man, met de nodige humor en zelfspot.
In 2015 jubileert kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae. Ter gelegenheid daarvan zijn er een aantal bijzondere jubileumtentoonstellingen. De eerste is gewijd aan een prominent oudlid, Kees Verwey. De tentoonstelling neemt heel Arti in beslag: in de bovenzalen hangen de olieverven, beneden in de societeit Verweys aquarellen.
Samen met Elly bezocht ik deze expositie. Elly was vooral gecharmeerd van de portretten, mij beïndrukten de grote atelierstillevens. In het onderstaande schilderij toont Verwey zich schatplichtig aan Matisse – zie de zwevende appeltjes, zie de zorgvuldig geconstrueerde vertikalen. Prachtig is de kleurbeheersing: het rood in de achtergrond, de groenen en gelen in de voorgrond. In het midden breekt het perspectief open. Linksachter staat een witte vaas in het donker, links van een nog lichtere vertikaal. Die vaas trok mijn aandacht, omdat er een voetje lijkt te missen (ook erg Matisse). Bij nadere bestudering blijkt die voet niet afgehakt, maar schuil te gaan achter een donkerzwarte vertikaal, zo te zien de lijst van een atelierdoek.
Dit ogenschijnlijk niet kloppende, maar toch realistische detail karakteriseert Verwey. Hij was een traditionalist met een hang naar het modernisme. Hij experimenteerde vrijuit, maar keerde altijd terug naar zijn basis: (het wonder van) de waargenomen werkelijkheid. Toeval of niet, aansluitend op Verwey in Arti opent eind deze maand een volgende supertentoonstelling: Matisse in het Stedelijk.
Kees Verwey, Atelierstilleven
De schilder Verwey haalde vreemde streken uit waarmee hij geen vrienden maakte. In 1982 organiseerde Galerie Krikhaar een verkooptentoonstelling getiteld “De andere kant van Verwey”: olieverven, aquarellen en tekeningen van speelgoeddieren — paardjes, kippen en beertjes, clowns. Een Amerikaanse koper diende zich aan. Kees Verwey werd opgepiept om te komen signeren. In de galerie aangekomen vroeg Verwey om welk schilderij het ging, en zei toen daarop: “Daar komt niets van in, dat schilderij is niet te koop.” Dat was dus een grap, typisch Verwey. Maar de galeriehouder, die al het een en ander met Verwey te stellen had gehad, reageerde woedend. Hij brak de tentoonstelling af en sommeerde Verwey al zijn schilderijen binnen één dag op te halen. Ter compensatie van de geleden schade hield de galerie één schilderij achter: het afgebeelde paardje. Verwey begon een rechtzaak, maar kreeg het schilderij niet terug. Een aantal jaren later bracht de galerie het schilderij ter veiling. De richtprijs was 30.000 gulden, maar het schilderij ging meerdere malen over de kop en werd afgehamerd op 120.000 gulden. De koper was, ongelooflijk maar waar … Kees Verwey. Dit curieuze verhaal is na te lezen in de catalogus ‘Typisch Verwey’, het schilderij valt te bewonderen in de gelijknamige tentoonstelling in het Haarlems Historisch Museum.
Kees Verwey, Paardje (1956)
Kees Verwey is een schilder die ik bewonder, maar ik kende hem voornamelijk van de plaatjes. Het Historisch Museum Haarlem presenteert de komende twee jaar een overzicht van zijn werk. Met Greetje ging ik naar Teylers, en voor Verwey maakten we een ommetje. De meeste indruk op mij maakten de grote atelierstillevens: een meesterlijke balans zowel in toon als in kleur. Het onderstaande stilleven is bijna postmodern: met veel moeite is een tafel te herkennen, een vaas en twee dozen — maar dan houdt het met de herkenbaarheid ook wel op. “Confetti”, zo heet het schilderij. Ziet u het? Viel het zonlicht zo feestelijk naar binnen? Of was er iemand jarig?
Kees Verwey, Confetti, 1986