Van eigen bodem

Museum Gouda is een veelzijdig museum. Ter plekke werd ik aangenaam verrast door de tijdelijke tentoonstelling Van Gauguin tot Toorop, een verzameling schilderkunst van de School van Barbizon en Haagse School afkomstig uit het Groninger Museum. Er hingen onder andere schilderijen van George Breitner, Camille Corot, Jan Mankes, Isaäc Israels, Odilon Redon, Willem Bastiaan Tholen en Floris Verster. Tholen en Verster waren voor mij onbekende schilders van eigen bodem. Wat mij betreft is Willem Bastiaan Tholen dé grote ontdekking. Anders dan Verster heeft Tholen nooit het buitenland bezocht en zich vooral op het leraarschap gericht. Door zijn brave onderwerpkeuze is Tholen misschien nooit een groots en meeslepend kunstenaar geworden, maar schilderen kan hij. En hoe, ongelooflijk! Zie bijvoorbeeld dit schilderij. En deze. Deze ook. En deze. In een donker hoekje van Museum Gouda hing het hieronder afgebeelde schilderij. Erg jammer, want ik vind het een juweeltje: prachtig dat licht op het biljart, mooi dat doorkijkje. En let op de bladeren voor het bovenlicht van de deur, prachtig gedaan: verstild en levendig tegelijk.

Willem Bastiaan Tholen, Het biljart (ca. 1899)